Inleiding

Onderstaande schema's zijn te gebruiken bij analyses en toetsen. Wil je weten welke analyse techniek je kunt toepassen, Ga dan als volgt te werk:

1. Bepaal eerst of het gaat om analyseren (schema 1 of 2) of toetsen (schema 3 of 4).
2. Bepaal dan of gaat om analyse van een variabele (schema 1) of twee (schema 2) of om enkelvoudig te toetsen op een variabele (schema 3) of te toetsen op samenhang of verschil (schema 4).
3. Bepaal dan het meetniveau van de variabele (als het goed is staat dit reeds goed ingesteld in het "variabele view" scherm).
4. Kies een van de technieken behorende bij jouw eerder gemaakte keuzes.
5. Heb je eenmaal je keuze gemaakt, en je wilt weten hoe de techniek uitgevoerd moet worden, klik dan op de link om naar de betreffende paragraaf in de cursus te gaan.
6. Let op, een verwijzing bij dezelfde link hoeft niet perse naar eenzelfde pagina te verwijzen. Zo zal de link naar de Modus bij een nominale of ordinale variabele naar een andere pagina verwijzen (crosstab) als bij een Scale variabele (Explore).

De meetniveau's nominaal en ordinaal worden in de schema's vaak samengevat onder de naam categoriaal. Voor interval en ratio variabele worden dezelfde technieken gebruikt. Soms worden deze samen metrische variabelen genoemd, in SPSS vallen ze onder Scale variabele. In de schema's wordt gebruik gemaakt van Scale.

SCHEMA 1.

Verdeling één variabele.

Schema 1 geeft aan welke technieken je kunt gebruiken bij welk meetniveau als je inzicht wilt krijgen in de verdeling van een variabele.

Meetniveau	Numeriek	Grafisch
Nominaal	Frequentieverdeling (absoluut, relatief) Modus	Cirkeldiagram Staafdiagram
Ordinaal	Frequentieverdeling (absoluut, relatief, cumulatief) Modus, mediaan	Staafdiagram
Scale (ratio en interval)	Modus mediaan, gemiddelde, min, max en standaarddeviatie	Histogram Boxplot

 

Schema 2

Samenhang en/of verschil tussen twee variabelen.

Schema 2 geeft aan welke technieken je kunt gebruiken bij welke meetniveaus als je inzicht wilt krijgen in de samenhang of het verschil tussen twee variabelen.

Afh/onafh		Categoriaal	Scale
Categoriaal	Numeriek	Kruistabel (aantallen, percentages)Groepsvergelijking	Kruistabel (summaries)
	Grafisch	Geclusterd staafdiagram gestapeld op 100%	Boxplot
Scale	Numeriek		R, R2, regressievergelijking
	Grafisch		Spreidingsdiagram

Schema 3

Toetsen op een variabele.

Toetsen doe je als de waargenomen waarden van je steekproef onderzoek erg afwijken van de verwachte waarden. Dit kun je bv doen als de verhouding man vrouw in je steekproef erg afwijkt van de waarden die in de totale populatie gelden. Of als bij je steekproef de verdeling over de verschillende opleidingen afwijkt van die van de totale opleiding (die gegevens zijn bekend). Als dan blijkt dat de afwijking significant is, dan is je steekproef niet representatief.

Ook pas je het toe bij verwachte waarden of het voldoen aan een norm. Stel dat je er vanuit gaat dat 80% van de studenten tevreden is. Je kunt dan toetsen of de gevonden afwijking hier significant van afwijkt. Stel wel altijd voordat je gaat toetsen een H0 en een H1 hypothese op.

Toetsen op één variabele	Vraag : is er sprake van een significante afwijking t.o.v. een (extern) bekend gegeven ?
Binomiaaltoets toets op verschil in proportie	Vb : In mijn steekproef is 72 % tevreden. De norm is 75%.
Chi-kwadraattoets Toets op verschil in frequenties	Vb : De samenstelling van de klantgroepen in de steekproef verschilt van de verdeling in de populatie : toets op representativiteit
One sample T-test Toets op verschil in gemiddelde	Vb : het gemiddelde inkomen in de steekproef verschilt van het gemiddelde inkomen van 3500 in de populatie : toets op representativiteit

 

Schema 4

Bij toetsen op twee variabele Kijk je bij de Chi-kwadraat en de Independent sample T-toets of er verschil in verdeling is tussen de ene variabele (categoriaal) en de andere (categoriaal de Chi-kwadraat, Independent sample T-test Scale).
Zijn het beide scala variabelen dan toets je met de Pearson PM toets of er geen verband is H0 of wel een verband H1.

Toetsen op twee variabelen	Vraag : ik vind in de steekproef een verschil tussen twee variabelen. Is dit verschil significant ?
Chi-kwadraat toets Categoriaal tegen Categoriaal	Er komen verschillende categorieën bezoekers bij beide kantines.
Independent sample T-test Categoriaal tegen scale	Er is een verschil in het gemiddelde rapportcijfer tussen de twee kantines
Pearson PM toets Scale tegen Scale	De H0 geeft aan dat er geen verband is, de H1 geeft aan dat er wel een verband is. Het waarde van dit verband is de gevonden correlatie coefficient.